Jakie uprawnienia posiadają pracownicy ochrony osób i mienia

W obecnych czasach rola pracowników ochrony nabiera szczególnego znaczenia. Ich kompetencje, narzędzia pracy i uprawnienia nie są jednak dla wszystkich oczywiste. W tym artykule poznamy uprawnienia pracowników ochrony.

Uprawnienia pracowników ochrony

Każdy pracownik ochrony, który ma za zadanie chronić osoby i mienie, posiada zestaw uprawnień, które pozwalają mu na skuteczne działanie w sytuacjach zagrożenia.

Jednak uwaga — nie każdy pracownik ochrony ma te same uprawnienia.

Kim jest pracownik ochrony osób i mienia?

Zgodnie z Ustawą o ochronie osób i mienia z dnia 22 sierpnia 1997 roku, pracownikiem ochrony jest osoba, która została wpisana na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub pracowników zabezpieczenia technicznego, ale również osoba, która wykonuje zadania ochronne na rzecz koncesjonowanego przedsiębiorcy, w zakresie niewymagającym takiego wpisu – czyli nie jest wpisana na tę listę.

Aby znaleźć się na tej liście, niezbędne jest przejście wyspecjalizowanego szkolenia m.in. z zakresu przepisów prawa, technik interwencji (w tym przy wykorzystaniu środków przymusu bezpośredniego – np. kajdanek czy tzw. paralizatora) czy wyszkolenia strzeleckiego.

Istotą pracy pracownika ochrony jest zapewnianie bezpieczeństwa jako część wewnętrznej służby ochrony (np. w zamkniętych zakładach pracy) lub podczas pracy dla firmy posiadającej koncesję na świadczenie usług ochrony osób i mienia.

Przepisy ustawy o ochronie osób i mienia wyraźnie odróżniają uprawnienia pracowników kwalifikowanych od tych, którzy kwalifikacji nie posiadają.

Kwalifikowany pracownik ochrony

Kwalifikowany pracownik ochrony to osoba, która przeszła specjalistyczne szkolenia, których potwierdzeniem są stosowne zaświadczenia, dyplomy lub doświadczenie zawodowe w służbach mundurowych (np. Policji). Taka osoba może zostać wpisana na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub zabezpieczenia technicznego, prowadzoną przez Komendanta Głównego Policji dopiero:

  • po udokumentowaniu powyższych kwestii
  • pozytywnej weryfikacji środowiskowej
  • potwierdzeniu niekaralności przez Policję.

Niekwalifikowany pracownik ochrony

Pracownik ochrony (niekwalifikowany) również może wykonywać zadania ochronne, jednak nie może w ich ramach wykorzystywać środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej. Posiada on jednak uprawnienia do:

  • ustalania uprawnień do przebywania na terenie obiektu chronionego,
  • legitymowania czy ujęcia osób, stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla chronionych osób lub mienia.

Jak odróżnić pracownika ochrony od kwalifikowanego pracownika ochrony?

Zarówno pracownik kwalifikowany, jak i niekwalifikowany musi być odpowiednio oznakowany i musi nosić ubiór umożliwiający jego identyfikację, a także identyfikację firmy, która go zatrudnia – na pierwszy rzut oka jest więc trudno odróżnić, z jakim rodzajem pracownika ochrony mamy kontakt. Poza zauważalną różnicą, jeśli mamy kontakt z pracownikiem wyposażonym w broń lub środki przymusu (wskazującymi na to, że to powinien być kwalifikowany pracownik ochrony), najprostszym sposobem weryfikacji jest właściwa legitymacja pracownika ochrony. Nazwa legitymacji określa rodzaj pracownika – kwalifikowany pracownik ochrony powinien posiadać Legitymację Kwalifikowanego Pracownika Ochrony, pracownik bez kwalifikacji będzie posiadał Legitymację Pracownika Ochrony.

Bardzo ważny jest obowiązek każdego pracownik ochrony (kwalifikowanego czy też nie) wskazany w art. 38a ustawy, który nakazuje pracownikowi ochrony posiadać właściwą legitymację oraz co najważniejsze – okazać ją każdorazowo na żądanie osoby, w stosunku do której podejmuje się on czynności – w taki sposób, aby możliwe było odczytanie i zanotowanie informacji w niej zapisanych (uwaga – pracownik ochrony nie ma w obowiązku okazywania legitymacji w celu jej sfotografowania np. telefonem komórkowym).

Uprawnienia pracowników ochrony

Zarówno niekwalifikowany, jak i kwalifikowany pracownik ochrony mają prawo do:

  • ustalania uprawnień i tożsamości osób znajdujących się na chronionym terenie w celu sprawdzenia, czy mają prawo tam przebywać;
  • nakładania na osoby, które nie mają prawa przebywać na danym terenie, obowiązku jego opuszczenia;
  • ujęcia osób, które stwarzają zagrożenie dla ludzi lub mienia w celu przekazania ich Policji.

Jednakże, w przypadku ochroniarza bez kwalifikacji, powyższe czynności są nieco utrudnione, z uwagi na fakt, że nie może on stosować środków przymusu bezpośredniego, do których należą między innymi stosowanie siły fizycznej (w postaci technik transportowych obrony i obezwładnienia), pałka służbowa, kajdanki, czy paralizator – nie może on również posiadać broni palnej (w przeciwieństwie pracownika kwalifikowanego, który rozszerzył swoje uprawnienia o legitymację osoby uprawnionej do posiadania broni, zdając stosowny egzamin na Policji).

Jakie zadania należą do niekwalifikowanego pracownika ochrony?

Pracownik ochrony bez kwalifikacji, mimo ograniczonych uprawnień, pełni ważną funkcję w systemach ochrony fizycznej. Jego zadania najczęściej obejmują:

  • kontrolę i ewidencjonowanie wejścia i wyjścia osób do i z obiektów chronionych,
  • kontrolę i ewidencjonowanie wjazdu i wyjazdu pojazdów (bardzo często obejmującą weryfikację towarów) do i z obiektów
  • kontrolę stanu zabezpieczenia chronionych obiektów poprzez jego cykliczne obchody,
  • przeciwdziałanie kradzieżom poprzez obserwację obrazu z kamer CCTV,
  • weryfikację zgodności kupionego w sklepie towaru z paragonem,
  • podjazdy interwencyjne na zdarzenia z systemów alarmowych (zainstalowanych np. w mieszkaniach czy domach),

Czym różnią się zadania kwalifikowanego pracownika ochrony od niekwalifikowanego pracownika ochrony?

Nie ma wielu różnic pomiędzy zadaniami obu rodzajów pracowników ochrony. Pomijając ich wyposażenie lub uzbrojenie, kwalifikowani pracownicy ochrony częściej wykonują swoje zadania w obiektach podlegających obowiązkowej ochronie z uwagi na ich ważne znaczenie dla Państwa (ważne zakłady produkcyjne, kopalnie, huty, magazyny czy obiekty wojskowe). Pracowników kwalifikowanych deleguje się również do pracy w bankach czy takich obiektach, gdzie zagrożenia dla bezpieczeństwa wymagają pracowników wyposażonych w środki przymusu bezpośredniego a czasem nawet w broń palną – takie wyposażenie wymaga uprawnień kwalifikowanego pracownika ochrony.

Jak zostać ochroniarzem?

Ochroniarz to niezbyt trafne określenie pracownika ochrony, zwłaszcza jeśli mówimy o osobach należących do dwóch różnych grup, jednakże każdy, kto czuje powołanie lub zwykłą chęć pracy w ochronie osób i mienia, może to zrobić. Jeśli chcesz pracować na stanowiskach recepcyjnych, nie potrzebujesz szczególnych uprawnień, a jeśli chcesz większej odpowiedzialności, musisz zdobyć kwalifikację i rozbudować je o uprawnienia do posiadania broni obiektowej. O tym, jak to zrobić, napiszemy w osobnym artykule.

Jedno jest pewne — współczesny rynek ochrony stawia przed pracownikami wiele wyzwań, ale również daje im narzędzia i uprawnienia, dzięki którym mogą skutecznie chronić osoby i mienie. Ważne jest, aby każdy pracownik ochrony, niezależnie od posiadanego doświadczenia i kwalifikacji, działał zgodnie z prawem i miał na uwadze bezpieczeństwo powierzonych mu osób oraz mienia.