W 2024 roku ubezpieczyciele wypłacili 19 miliardów złotych odszkodowań z polis OC i AC. Stanowi to wzrost 16% względem roku poprzedniego. Coraz częściej wśród tych wypłat pojawia się pojęcie szkody całkowitej -sytuacji, w której naprawa samochodu nie ma uzasadnienia ekonomicznego. Sprawdź kiedy szkoda całkowita jest orzekana, jak postępować z wrakiem samochodu i kiedy można odwołać się od decyzji ubezpieczyciela.

Czym jest szkoda całkowita i kiedy jest orzekana?

Szkoda całkowita auta to sytuacja, w której jego naprawa po prostu się nie opłaca z perspektywy ekonomicznej, a często również z przyczyn technicznych jest niemożliwa. W praktyce oznacza to, że koszt przywrócenia samochodu do stanu sprzed zdarzenia przewyższa jego wartość rynkową albo przekracza umówiony procent wartości. Przeważnie ten ostatni oscyluje wokół 60-80% w zależności od warunków umowy z towarzystwem ubezpieczeń.

Orzeczenie szkody całkowitej może nastąpić w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC, ale także w ramach polisy autocasco. W przypadku OC liczą się kryteria ekonomiczne. W AC dodatkowo pod uwagę mogą być brane kryteria bardziej techniczne, np. niemożność skutecznej naprawy pojazdu.

Stwierdzenie szkody całkowitej bezpośrednio wpływa na sposób wypłaty odszkodowania. W jaki sposób? Poszkodowany otrzymuje różnicę między wartością auta sprzed wypadku a jego wartością pozostałą, czyli wraku.

Szkoda całkowita z OC i AC - czym się różnią?

Powiedzieliśmy, że orzekanie szkody całkowitej z polisy OC sprawcy szkody, a z polisy AC różnią się kryteriami oceny. Przyjrzymy się tym różnicom dokładniej. W przypadku szkody całkowitej z ubezpieczenia obowiązkowego towarzystwo ocenia, czy koszt naprawy auta przekracza próg opłacalności, np. 70%. Jeśli tak jest - orzeka się szkodę całkowitą, a właściciel samochodu dostaje odszkodowanie w wysokości różnicy wartości pojazdu sprzed i po wypadku.

Przy autocasco orzeczenie szkody może opierać się na kryteriach ekonomicznych i technicznych. Nawet jeżeli naprawa auta byłaby możliwa, ale pojazd nie spełniałby norm bezpieczeństwa lub nie byłby w pełni sprawny, ubezpieczyciel może zakwalifikować zdarzenie jako szkodę całkowitą.

Uwaga! W polisach AC można także spotkać zapisy indywidualne, które dotyczą procentowego progu szkoły całkowitej (np. od 60% wartości auta). W ramach AC wysokość odszkodowania może być też liczona od wartości auta ustalonej przy zawieraniu umowy ubezpieczenia.

Szkoda całkowita z OC:

  • orzekana na podstawie kryteriów ekonomicznych,
  • koszt naprawy przekracza wartość pojazdu sprzed szkoły lub ustalony procent tej wartości (zwykle ok. 70%),
  • odszkodowanie = wartość samochodu przed szkodą - wartość wraku,
  • poszkodowany może sprzedać wrak samodzielnie lub skorzystać z pomocy firm specjalizującej się w obrocie wrakami.

Szkoda całkowita z AC:

  • może być orzekana na podstawie kryteriów ekonomicznych i technicznych,
  • nawet przy niższych kosztach naprawy szkoda całkowita może być uznana, jeśli pojazd nie nadaje się do bezpiecznego użytkowania,
  • procentowy próg szkody całkowitej często wynosi 60-80% wartości auta - zależnie od warunków polisy,
  • wycena odszkodowania może bazować na wartości rynkowej lub fakturowej ustalonej w umowie.

Jak wylicza się wysokość odszkodowania przy szkodzie całkowitej?

Usłyszałeś orzeczenie szkody całkowitej z OC? Zobacz, jak sprawdzić wysokość odszkodowania, która w danej okoliczności Ci przysługuje. Kwotę odszkodowania ustala się zgodnie z prostym wzorem:

odszkodowanie = wartość pojazdu przed wypadkiem - resztki pojazdu (po wypadku)

Przykład: Jeżeli samochód był warty 30 000 zł, a jego pozostałości zostały wycenione na 10 000 zł, poszkodowany otrzyma 20 000 zł odszkodowania.

Jak to działa w praktyce?

  1. Najpierw towarzystwo ubezpieczeniowe ustala, ile był warty pojazd tuż przed zdarzeniem. W tym celu korzysta się zwykle z notowań rynkowych czy katalogów takich jak Eurotax lub Info-Ekspert. Ubezpieczyciela interesuje np. przebieg samochodu, jego stan techniczny czy wyposażenie. Uzyskana kwota stanowi podstawę do dalszych obliczeń.
  2. Następnie rzeczoznawca ocenia, ile warte są resztki pojazdu - to co pozostało po wypadku - oraz czy nadają się do sprzedaży lub recyklingu. Taka wycena bazuje zwykle na ofertach giełd części zamiennych albo portali aukcyjnych. W przypadku autocasco często właściciel może samodzielnie sprzedać wrak, a w przypadku polisy OC ubezpieczyciel może skorzystać z aukcji online.

Co zrobić z wrakiem pojazdu po szkodzie całkowitej?

Jeśli Twój przypadek został zakwalifikowany jako szkoda całkowita, naprawa jest ekonomicznie nieopłacalna. Co wówczas zrobić z wrakiem? Masz kilka możliwości, a wybór zależy od tego, z jakiej polisy wypłacane jest odszkodowanie.

Sprzedaż wraku na wolnym rynku na własną rękę

Często można samodzielnie sprzedać pozostałości po pojeździe. Wrakiem interesować się mogą firmy zajmują się skupem aut powypadkowych, warsztaty mechaniczne, a nawet osoby prywatne szukające pojedynczych części.

Jeśli znajdziesz kupca, możesz uzyskać wyższą zapłatę niż ta, którą zaproponował ubezpieczyciel w wycenie. Pamiętaj jednak, że uzyskana kwota nie wpływa na wartość wypłaty odszkodowania.

Sprzedaż wraku na aukcji przez towarzystwo ubezpieczeniowe

Niektórzy ubezpieczyciele, zwłaszcza przy uruchamiania OC sprawcy, proponują pomoc przy sprzedaży za pośrednictwem aukcji internetowej. To ubezpieczyciel sprawcy organizuje cały proces, a ten na koniec otrzymuje jedynie informację o tym, kto kupi wrak i za jaką kwotę. To bardzo wygodna opcja, zwłaszcza gdy sprawca nie chce zajmować się formalnościami.

Złomowanie pojazdu

Jeśli naprawa uszkodzonego pojazdu się nie opłaca, ale także z wraku niewiele da się już wyciągnąć, wrak można oddać do legalnie działającej stacji demontażu pojazdów. W zamian otrzymujesz zaświadczenie o demontażu - będziesz go potrzebować do wyrejestrowania auta w wydziale komunikacji.

Uwaga! Właściciel pojazdu, w przypadku którego orzeczono szkodę całkowitą, musi wyrejestrować taki samochód z CEPiK. W przeciwnym razie wciąż będzie ciążył na nim obowiązek zakupu ubezpieczenia OC, choć realnie pojazd nie będzie użytkowany,

Jak się odwołać od nieprzychylnej decyzji towarzystwa ubezpieczeniowego?

Otrzymałeś decyzję od ubezpieczyciela, która Cię zaskoczyła lub rozczarowała? Uważasz, że wartość wraku została zawyżona, wartość auta zaniżona, a może w ogóle nie zgadzasz się z uznaniem szkody całkowitej? Dobrą wiadomością jest to, że masz prawo się odwołać - i warto z tego prawa skorzystać.

Krok 1: Zbierz dokumentację i argumenty

Na początek dokładnie przeanalizuj decyzję ubezpieczyciela i zwróć uwagę na uzasadnienie - szczególnie na wycenę wartości pojazdu i wraku. Jeśli masz zastrzeżenia, przygotuj własne dowody. Mogą to być np.:

  • niezależna wycena rzeczoznawcy,
  • ogłoszenia sprzedaży podobnych pojazdów z serwisów motoryzacyjnych,
  • zdjęcia samochodu,
  • faktury za naprawy i zakup części.

Krok 2: Przygotuj formalne odwołanie

Odwołanie od decyzji ubezpieczyciela powinno być napisane rzeczowo i konkretnie. W dokumencie uwzględnij:

  • swoje dane osobowe,
  • numer szkody,
  • opis i argumentację sytuacji,
  • dowody.

Możesz wskazać konkretną kwotę, którą uznajesz za sprawiedliwą. Dokument najlepiej wysłać do działu reklamacji towarzystwa mailowo lub listem poleconym.

Krok 3: Czekaj na odpowiedź ubezpieczyciela

Towarzystwo ma obowiązek odpowiedzieć na reklamację w ciągu 30 dni od otrzymania pisma. W wyjątkowych przypadkach ten czas może wydłużyć się do 60 dni. Jeśli zakład nie odpowie w terminie, roszczenie poszkodowanego automatycznie zostaje uznane za zasadne.

Co, jeśli odwołanie nie przyniesie skutku?

Jeśli towarzystwo ubezpieczeniowe nie zareagowało tak, jakbyś się spodziewał, masz jeszcze kilka innych możliwości:

  • złożenie skargi do Rzecznika Finansowego - to niezależna instytucja, która pomaga konsumentom w sporach z ubezpieczycielami,
  • mediacja lub sąd polubowny przy KNF - to forma rozwiązania sporu bez wchodzenia na drogę sądową,
  • pozew sądowy - jeśli masz wystarczające dowody na swoją korzyść, możesz starać się o swoje prawa przed sądem cywilnym.

Szkoda całkowita a naprawa samochodu - czy to się opłaca?

Nawet jeśli właściciel auta usłyszał, że zostało ono uznane za szkodę całkowitą, w praktyce nie zawsze musi to oznaczać kasację pojazdu. Czasem da się go przywrócić do sprawności technicznej, ale pojawia się pytanie - czy to ma sens i czy się rzeczywiście opłaca?

Koszty naprawy vs wartość pojazdu

Jeśli koszt naprawy przekracza wartość rynkową auta, ubezpieczyciel orzecze szkodę całkowitą. Ty jednak wciąż możesz zadecydować o naprawie na własną rękę. Przeanalizuj jednak, ile będzie Cię to realnie kosztować. Weź pod uwagę zakup części, robociznę i to czy będziesz korzystać z elementów zamiennych czy oryginalnych.

Stan techniczny i bezpieczeństwo

Nawet jeśli przywrócenie samochodu do stanu sprzed wypadku opłaca się finansowo, nie zawsze gra jest warta świeczki. Kluczowe znaczenie ma tutaj bezpieczeństwo jazdy. Auto po poważnej kolizji może mieć naruszoną strukturę nośną. To sprawia, że pomimo pozornego przywrócenia pozostałości pojazdu do stanu właściwego, nie będzie już tak samo bezpieczne przy następnej kolizji.

Wartość rezydualna po naprawie

Auto po szkodzie całkowitej - nawet po profesjonalnej naprawie - traci sporo na wartości. W bazach komisów i towarzystw ubezpieczeniowych widnieje jako "auto po szkodzie", co może obniżać cenę przy sprzedaży.

Szkoda całkowita pojazdu - najważniejsze informacje

Szkoda całkowita to jedno z tych zdarzeń, które potrafi wywrócić codzienność kierowcy do góry nogami. Im więcej wiesz, tym łatwiej przejść przez ten proces z głową. Oto najważniejsze wątki, które warto mieć na uwadze:

  • Szkoda całkowita występuje wtedy, gdy koszt naprawy pojazdu przekracza określony procent jego wartości rynkowej.
  • Wysokość odszkodowania oblicza się jako różnicę między wartością pojazdu sprzed zdarzenia, a wartością wraku.
  • Wrak pojazdu można sprzedać samodzielnie, przez aukcję organizowaną przez ubezpieczyciela lub oddać do stacji demontażu.
  • Naprawa auta po szkodzie całkowitej jest możliwa, ale nie zawsze opłacalna - zwróć uwagę na bezpieczeństwo, koszty oraz późniejszą wartość pojazdu.
  • Zawsze pamiętaj o formalnościach - zgłoszeniu sprzedaży pozostałości auta, wyrejestrowaniu pojazdu, aktualizacji polisy o komunikacji z towarzystwem.