Czy wiesz, że brak aktualnej instrukcji bezpieczeństwa pożarowego może kosztować Cię więcej niż mandat? W razie pożaru to także jeden z powodów, dla których ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania! Sprawdź, jak instrukcja PPOŻ wpływa na Twoją polisę i dlaczego nie powinieneś jej lekceważyć.
Czym jest instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego to kolejny dokument do segregatora na tzw. wszelki wypadek. Można ją przyrównać do mapy postępowania, która w razie zagrożenia może uratować życie i firmowy majątek. Instrukcja PPOŻ zawiera:
- konkretne procedury,
- plany ewakuacji,
- zasady ochrony przeciwpożarowej na terenie danego obiektu,
- zasady rozmieszczenia sprzętu gaśniczego.
W praktyce stanowi scenariusz kryzysowy, który ma określać sposób postępowania zatrudnionych pracowników czy mieszkańców. Z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią instrukcji powinien zapoznać się każdy pracownik, najemca czy administrator obiektu.
Obowiązek opracowania i posiadania instrukcji pożarowej reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Wymóg spełnić przede wszystkim ze względu na minimalizowanie zagrożenia ludzi w razie rozprzestrzeniania się ognia. W takich okolicznościach każdy powinien wiedzieć, co robić, w którą stronę iść, czego nie dotykać i jak minimalizować straty. Bez instrukcji działania podczas pożaru bywają chaotyczne, a odpowiedzialność jest przecież ogromna.
Kto jest zobowiązany do opracowania instrukcji?
Obowiązek opracowania i posiadania instrukcji PPOŻ spoczywa na właścicielach konkretnych typów budynków. Jeśli zarządzasz obiektem użyteczności publicznej, magazynowym lub przemysłowym - właśnie Ciebie dotyczy ten obowiązek. To samo dotyczy właścicieli wielorodzinnych budynków mieszkalnych, których powierzchnia przekracza 1000 metrów kwadratowych.
Za opracowanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego odpowiada bezpośrednio właściciel lub zarządca budynku - w zależności od tego, kto realnie sprawuje nad nim kontrolę. Co to oznacza w praktyce? Jeśli np. prowadzisz firmę w wynajmowanym lokalu, instrukcję możesz przygotowywać zarówno Ty, jak i właściciel budynku - powinno to zostać sprecyzowane w umowie najmu.
Uwaga! Instrukcję PPOŻ powinna przygotować osoba z odpowiednimi kwalifikacjami i wiedzą z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Zwykle jest to specjalista PPOŻ lub inspektor ochrony przeciwpożarowej.
Zgodnie z prawem uprawnienia do tworzenia dokumentu mają osoby, które:
- mają tytuł inżyniera bezpieczeństwa pożarowego lub tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa,
- mają tytuł zawodowy technika pożarnictwa,
- uzyskały uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika pożarnictwa,
- uzyskały tytuł specjalisty ochrony ppoż. i wyższe wykształcenie,
- mają tytuł inspektora ochrony ppoż. i posiadają co najmniej wykształcenie średnie.
Sprawdź, czy potrzebujesz instrukcji bezpieczeństwa pożarowego! Poniżej znajdziesz prostą listę kontrolną - jeśli odpowiesz "tak" na choćby jedno z pytań, najprawdopodobniej masz obowiązek posiadania aktualnej instrukcji PPOŻ.
- Czy zarządzasz lub jesteś właścicielem budynku użyteczności publicznej (np. urząd, szkoła, przychodnia)?
- Czy prowadzisz działalność gospodarczą w budynku, w którym regularnie przebywa więcej niż 50 osób?
- Czy prowadzisz magazyn lub zakład produkcyjny z materiałami łatwopalnymi?
- Czy Twój obiekt (hala, biuro, magazyn itd.) ma powierzchnię użytkową większą niż 1000 metrów kwadratowych?
- Czy jesteś administratorem obiektu zamieszkania zbiorowego - wielorodzinnego budynku mieszkalnego o powierzchni powyżej 1000 metrów kwadratowych?
- Czy obiekt wymaga przeprowadzenia ewakuacji w przypadku zagrożenia?
- Czy Twój budynek został objęty obowiązkiem przeprowadzenia regularnych szkoleń z zakresu PPOŻ?
Pamiętaj, że brak instrukcji z wymaganym przypadku może skutkować nie tylko karą administracyjną, ale też odmową wypłaty odszkodowania w razie pożaru.
Co powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?
Warunki ochrony przeciwpożarowej w budynku muszą zostać szczegółowo opisane w instrukcji. O czym w takim razie nie możesz zapomnieć, szykując dokument? Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna zawierać następujące sekcje.
Opis warunków ochrony przeciwpożarowej budynku:
- zastosowane zabezpieczenia techniczne,
- aktywne systemy sygnalizacji pożaru,
- urządzenia gaśnicze i hydranty zamontowane na stałe (sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym),
- rozmieszczenie gaśnic i znaków ewakuacyjnych.
Szczegółowy plan ewakuacji:
- drogi i wyjścia ewakuacyjne dla danego budynku,
- role i obowiązki użytkowników obiektu w trakcie ewakuacji,
- alternatywne scenariusze zagrożeń.
Procedury postępowania w razie pożaru lub innego zagrożenia miejscowego, w tym:
- jak zabezpieczyć zagrożony teren,
- kto i w jaki sposób ma ogłosić alarm,
- w jaki sposób kontaktować się z ekipami ratowniczymi.
Informacje o organizacji szkoleń PPOŻ i ćwiczeń ewakuacyjnych:
- grupy użytkowników objęte obowiązkiem udziału w szkoleniu,
- częstotliwość i forma szkoleń z zakresu bezpieczeństwa pożarowego (sposoby zapoznania użytkowników obiektu z dokumentem),
- dokumentacja potwierdzająca realizację.
Graficzne plany obiektu:
- usytuowanie urządzeń przeciwpożarowych,
- drogi ewakuacji z uwzględnieniem terenu przyległego do budynku,
- strefy zagrożone wybuchem w sposób szczególny,
- kategorie zagrożenia ludzi, przewidywaną liczbę osób na każdej kondygnacji i w poszczególnych pomieszczeniach,
Zasady przechowywania i udostępniania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego:
- lokalizację przechowywania dokumentu,
- sposób dostępu dla pracowników i organów kontrolnych.
Termin aktualizacji dokumentu:
- co najmniej raz na 2 lata,
- każdorazowo po zmianach technicznych, organizacyjnych czy funkcjonalnych na terenie obiektu.
Dobrze opracowana instrukcja PPOŻ to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale fundament bezpieczeństwa osób i mienia.
Aktualizacja instrukcji - jak często jest wymagana?
Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego należy regularnie aktualizować - nie jest to dokument dany "raz na zawsze". Prawo mówi, że do aktualizacji powinno dochodzić nie rzadziej niż co 2 lata.
Jednak tak tak powiedzieliśmy, każda istotna zmiana w obiekcie, np.:
- zmiana sposobu użytkowania,
- modernizacja instalacji,
- reorganizacja przestrzeni,
- wymiana urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic,
wymaga natychmiastowej aktualizacji dokumentu.
Ponadto każdorazowe zmiany w przepisów prawa z zakresu ochrony przeciwpożarowej powinny być sygnałem do przeglądu instrukcji.
Co ważne, aktualizacji mogą dokonać również tylko te osoby, które mają stosowne uprawnienia i wykształcenie.
Wpływ instrukcji bezpieczeństwa pożarowego na warunki ubezpieczenia nieruchomości
Dobrze opracowana instrukcja PPOŻ może mieć większe znaczenie dla ubezpieczenia obiektu, niż się wydaje. Realizacja obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej wpływa zarówno na warunku umowy z towarzystwem, jak i na ewentualną wypłatę odszkodowania.
Zwłaszcza w przypadku budynków o podwyższonym ryzyku pożarowym, jak hale produkcyjne czy magazyny, ubezpieczyciele weryfikują istnienie i aktualność instrukcji - jeszcze przed zawarciem umowy. Czym mogą skutkować niedopatrzenia w tym obszarze? Podwyższeniem składki, ograniczeniami ochrony, a nawet odmową zawarcia umowy ubezpieczenia!
Gdy dojdzie do rozległej szkody, ubezpieczyciel może uznać brak lub nieprawidłowo sporządzoną instrukcję za rażące niedbalstwo. To z kolei stanowi podstawę do odmowy wypłaty odszkodowania lub jego znaczącego pomniejszenia. Poza tym towarzystwo przeanalizuje, czy zalecenia zawarte w dokumencie zostały wdrożone w praktyce.
Instrukcja pozwala ubezpieczycielowi ocenić ryzyko związane z ochroną danej firmy i wyznaczyć adekwatną składkę za polisę. Brak instrukcji PPOŻ, kiedy okoliczności jej wymagają, oznacza po prostu nieprzestrzeganie przepisów prawa.
Pod tym względem dbałość o wdrożenie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego i jej aktualizacja to zabezpieczenie interesów finansowych ubezpieczonego.
